Trải qua bao thế hệ con người đi khai hoang, mở đất, Rừng U Minh Hạ Cà Mau vẫn không được duy trì, bảo tồn và phát triển.
Vườn quốc gia U Minh Hạ thuộc tỉnh Cà Mau
Nằm trên hai huyện U Minh và Trần Văn Thời. Được thành lập theo quyết định số 112/QĐ-TTg ngày 20 tháng 1 năm 2006 của Thủ tướng chính phủ Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, trên cơ sở nâng cấp khu bảo tồn thiên nhiên Vồ Dơi. Đây là một trong hai vườn quốc gia tại tỉnh Cà Mau, Việt Nam.
Ngày 26 tháng 5 năm 2009, cùng với Cù Lao Chàm – Quảng nam, vườn quốc gia Mũi Cà Mau và U Minh Hạ được UNESCO đưa vào danh sách các khu dự trữ sinh quyển của thế giới. Nơi đây có hệ sinh thái rừng tràm sáu tháng ngập nước và sáu tháng khô hạn.
Vườn quốc gia U Minh Hạ, một khu rừng với hoa tràm nở quanh năm cho một mùi hương thoang thoảng dễ chịu. Đây là một khu rừng tràm có nhiều loại động thực vật quý hiếm như : rùa, rắn, kỳ đà, nai, chồn …..sinh sống. Thực vật đặc hữu ở đây là các loài: tràm, móp, trảng năn, sậy… Đây cũng lạ khu vực có hệ sinh thái mang nét độc đáo của vùng đất ngập nước trên lớp than bùn do xác thực vật tích tụ lâu năm tạo thành.
Đến với vườn quốc gia U Minh Hạ du khách có thể tìm hiểu về nghề Gác kèo ong, một nghề khá thú vị. Hoa tràm nở rộ vào mùa khô và những chú ong cần mẫn tạo nên hương vị mật ngọt cho đời và cũng chính là một trong những đặc sản của đất rừng U Minh.
Theo hiện trạng quy hoạch, Vườn quốc gia U Minh hạ gồm ba phân khu: phân khu bảo tồn hệ sinh thái rừng trên đất than bùn; phân khu phục hồi và sử dụng bền vững hệ sinh thái rừng; phân khu dịch vụ hình chính. Bao bọc chung quanh Vườn quốc gia U Minh hạ còn có 25 nghìn ha rừng và đất vùng đệm.
Theo những bài viết khoa học, rừng tràm U Minh hạ Cà Mau là một điển hình cho việc bảo vệ, ổn định môi trường sinh thái cho vùng Bán đảo Cà Mau, người ta còn ví nó là “lá phổi xanh” cho cả Nam Bộ. Giá trị và tầm quan trọng của nó đã được ghi nhận trong thư mục rừng ở các nước vùng châu Á.
Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, rừng tràm U Minh hạ là vùng căn cứ địa cách mạng của cả Nam Bộ, có ý nghĩa lớn trong lịch sử đấu tranh hào hùng của dân tộc, nơi gắn liền với nhiều di tích lịch sử cách mạng và giáo dục truyền thống yêu nước của vùng đất U Minhtrungdũng, kiên cường.
Với ý nghĩa và nét đặc thù này, thời gian gần đây, tỉnh Cà Mau đã dồn sức đầu tư nhiều tỷ đồng xây dựng cơ sở hạ tầng, trước hết là xây dựng trên 100 km đường láng nhựa, rải đá… đi sâu và chạy vòng vèo dưới tán các cánh rừng vừa phục vụ phòng, chống cháy rừng vừa tạo thuận lợi cho cư dân vùng rừng sinh hoạt, đi lại thông thoáng cho khách tham quan du lịch.
Từ vùng đất heo hút, giờ đây trên vùng đất Vườn quốc gia U -Minh hạ mỗi ngày nhộn nhịp hơn bởi các công trình quốc gia: Cụm công nghiệp khí điện -đạm, Khu công nghiệp Khánh An và nhiều công trình phục vụ dân sinh khác đã và đang tiếp tục được đầu tư xây dựng ngày càng nhiều, góp phần làm đổi thay vùng đất nghèo khó U Minh.
Ðể bảo vệ và làm giàu vốn rừng Vườn quốc gia U Minh hạ, tỉnh Cà Mau đã triển khai một số nhiệm vụ, chương trình hoạt động cụ thể: quản lý bảo vệ đa dạng sinh học về tài nguyên thiên nhiên, cảnh quan; phát triển và giữ vốn rừng hiện có, trồng rừng mới, xúc tiến tái sinh rừng; xây dựng và cải thiện cơ sở hạ tầng phục vụ công tác quản lý, bảo vệ; lập dự án để mời gọi, hỗ trợ đầu tư phát triển du lịch sinh thái trên vùng đệm của Vườn quốc gia.
Với bước đi và cách làm khá cụ thể, Vườn quốc gia U Minh hạ không chỉ là nơi bảo tồn toàn bộ những giá trị hệ sinh thái của rừng tràm mà nơi đây, trong tương lai không xa sẽ là điểm tham quan, du lịch sinh thái lý thú tại Cà Mau.